خلاصهی کتاب “فرآیندهای دلبستگی در زوجدرمانی و خانوادهدرمانی” نوشتهی سوزان جانسون و والری آی. ویفن
خلاصهی کتاب “فرآیندهای دلبستگی در زوجدرمانی و خانوادهدرمانی” نوشتهی سوزان جانسون و والری آی. ویفن
### مقدمه
کتاب “فرآیندهای دلبستگی در زوجدرمانی و خانوادهدرمانی” یکی از منابع مهم و جامع در زمینهی دلبستگی و درمانهای مرتبط با آن است. این کتاب بر اساس نظریهی دلبستگی (Attachment Theory) تألیف شده است و به بررسی روابط بین فردی، خصوصاً در زوجها و خانوادهها، از دیدگاه دلبستگی میپردازد. این کتاب به درمانگران و مشاوران کمک میکند تا با استفاده از تکنیکهای مختلف، به بهبود روابط عاطفی و ارتباطی در زوجها و خانوادهها بپردازند.
### مفاهیم کلیدی
#### نظریه دلبستگی (Attachment Theory)
– تعریف: نظریه دلبستگی توسط جان بولبی و ماری اینسورث توسعه یافته و بیان میکند که روابط اولیه بین والدین و فرزندان تأثیر عمیقی بر رشد عاطفی و روانی فرد دارد.
– انواع دلبستگی: دلبستگی ایمن، ناایمن-اجتنابی، ناایمن-اضطرابی، و ناایمن-پریشانگونه انواع مختلف دلبستگی هستند که افراد در کودکی تجربه میکنند و بر روابط بزرگسالی آنها تأثیر میگذارند.
### دلبستگی در زوجها و خانوادهها
#### دلبستگی در زوجها
– تأثیر الگوهای دلبستگی: کتاب بررسی میکند که چگونه الگوهای دلبستگی اولیه میتوانند روابط زوجها را تحت تأثیر قرار دهند.
– نقش دلبستگی: زوجها ممکن است در مواجهه با تنشها و تعارضات به الگوهای دلبستگی اولیه خود بازگردند و این میتواند باعث پیچیدهتر شدن مشکلات شود.
#### دلبستگی در خانوادهها
– تأثیر دلبستگی: کتاب به بررسی روابط دلبستگی در خانوادهها و تأثیر آن بر تعاملات بینفردی میپردازد.
– نقش والدین: نقش والدین در ایجاد یک فضای دلبستگی ایمن برای فرزندان و تأثیر آن بر روابط خانوادگی بررسی میشود.
### تکنیکها و روشهای درمانی
#### مداخلههای دلبستگیمحور (Attachment-Based Interventions)
– تکنیکها: تکنیکهای مختلفی برای بهبود روابط دلبستگی در زوجها و خانوادهها معرفی میشود.
– مثال: تکنیک “تصویرسازی” که در آن درمانگر به فرد کمک میکند تا تصویر ذهنی از روابط دلبستگی گذشته و حال ایجاد کرده و آنها را تحلیل کند.
#### تکنیکهای هیجانی متمرکز (Emotionally Focused Therapy – EFT)
– تکنیکها: این تکنیکها توسط سوزان جانسون توسعه یافته و به بهبود روابط عاطفی بین زوجها و اعضای خانواده کمک میکند.
– مثال: تکنیک “بازگویی هیجانی” که در آن هر یک از زوجها تجربیات عاطفی خود را با یکدیگر به اشتراک میگذارند.
#### روابط بین فردی (Interpersonal Relationships)
– تکنیکها: بررسی و تحلیل روابط بینفردی و نحوه تأثیر آنها بر دلبستگی و تعاملات خانوادگی.
– مثال: تمرینات ارتباطی که به افراد کمک میکند مهارتهای ارتباطی خود را تقویت کرده و بهبود بخشند.
#### تمرینات رفتاری (Behavioral Exercises)
– تکنیکها: ایجاد الگوهای رفتاری جدید و مثبت در تعاملات بینفردی.
– مثال: تمرینات نقشآفرینی که به زوجها کمک میکند تا در موقعیتهای مختلف نقشهای جدید و مثبت را تمرین کنند.
### مثالهای عملی
#### مثال 1: درمان زوج با دلبستگی ناایمن-اجتنابی
– وضعیت: یکی از زوجها با الگوی دلبستگی ناایمن-اجتنابی بزرگ شده و در مواجهه با مشکلات و تنشها از همسر خود فاصله میگیرد.
– درمان:
– تصویرسازی ذهنی: فرد تجربههای کودکی خود را بازبینی میکند و از طریق بازسازی این تجربیات به حمایت و محبت بیشتری دست مییابد.
– تمرینات هیجانی متمرکز: فرد با همسر خود درباره احساسات و نیازهای عاطفیاش صحبت میکند و سعی میکند ارتباط عاطفی بیشتری برقرار کند.
#### مثال 2: درمان خانواده با دلبستگی ناایمن-اضطرابی
– وضعیت: فرزندی که با الگوی دلبستگی ناایمن-اضطرابی بزرگ شده و در تعاملات خانوادگی احساس اضطراب و ناامنی میکند.
– درمان:
– مداخلات دلبستگیمحور: والدین به فرزند کمک میکنند تا احساسات خود را بیان کند و از طریق تکنیکهای دلبستگیمحور به او حس امنیت و حمایت بیشتری بدهند.
– تمرینات رفتاری: فرزند با والدین تمرینات رفتاری انجام میدهد که شامل فعالیتهای مشترک و ایجاد الگوهای جدید و مثبت در تعاملات خانوادگی است.
### نتیجهگیری
کتاب “فرآیندهای دلبستگی در زوجدرمانی و خانوادهدرمانی” یک منبع جامع و کاربردی برای درمانگران است که به آنها کمک میکند تا با استفاده از نظریه دلبستگی و تکنیکهای مختلف، به بهبود روابط عاطفی و بینفردی در زوجها و خانوادهها بپردازند. این کتاب با ارائه مثالهای عملی و تکنیکهای مختلف، به درمانگران کمک میکند تا بهترین نتایج را در درمان بیماران خود به دست آورند.
تکنیکهای و مثالهای بیشتر:
### تکنیکهای درمانی دلبستگی
#### 1. مداخلات دلبستگیمحور (Attachment-Based Interventions)
تعریف: تکنیکهای مختلفی برای بهبود روابط دلبستگی در زوجها و خانوادهها.
جزئیات:
– بازسازی روابط دلبستگی: این تکنیک به افراد کمک میکند تا تجربیات اولیه دلبستگی خود را بازسازی کرده و بهبود دهند.
– حمایتهای مداوم: ارائه حمایتهای مداوم به فرد برای کاهش احساس ناامنی.
مثال:
– درمانگر میتواند به فرد کمک کند تا تجربیات کودکی خود را بازبینی کرده و از طریق بازسازی این تجربیات به حمایت و محبت بیشتری دست یابد.
#### 2. تکنیکهای هیجانی متمرکز (Emotionally Focused Therapy – EFT)
تعریف: این تکنیکها توسط سوزان جانسون توسعه یافته و به بهبود روابط عاطفی بین زوجها و اعضای خانواده کمک میکند.
جزئیات:
– بازگویی هیجانی: در این تکنیک، هر یک از زوجها تجربیات عاطفی خود را با یکدیگر به اشتراک میگذارند.
– بازتاب احساسات: فرد احساسات خود را بیان کرده و بازخورد از همسر خود دریافت میکند.
مثال:
– درمانگر میتواند از هر یک از زوجها بخواهد که در جلسات درمانی تجربیات عاطفی خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و به احساسات یکدیگر گوش دهند.
#### 3. تصویرسازی ذهنی (Imagery Rescripting)
تعریف: بازسازی تصاویر ذهنی ناخوشایند به تصاویر مثبت و حمایتگرانه.
جزئیات:
– بازسازی تجربیات گذشته: فرد تجربیات ناخوشایند گذشته را به گونهای بازسازی میکند که حمایت و محبت بیشتری در آنها وجود دارد.
– کاهش اضطراب و ترس: فرد با بازسازی تصاویر ذهنی، اضطراب و ترسهای خود را کاهش میدهد.
مثال:
– فردی که تجربههای ناخوشایند دوران کودکی دارد، میتواند با کمک درمانگر تصاویر ذهنی جدیدی ایجاد کند که در آن والدینش حمایت و محبت بیشتری نشان میدهند.
#### 4. مواجهه (Exposure)
تعریف: مواجهه با تجربههای ناخوشایند گذشته و کاهش ترس و اضطراب مرتبط با آنها.
جزئیات:
– مواجهه تدریجی: فرد به تدریج با موقعیتها و تجربیات ناخوشایند مواجه میشود تا بتواند اضطراب و ترسهای خود را کاهش دهد.
– کاهش اجتناب: فرد تلاش میکند که از انجام رفتارهای اجتنابی خودداری کند.
مثال:
– فردی که از موقعیتهای اجتماعی اجتناب میکند، میتواند با کمک درمانگر به تدریج در فعالیتهای اجتماعی شرکت کند و الگوهای رفتاری جدیدی ایجاد کند.
#### 5. تکنیکهای بازسازی شناختی (Cognitive Restructuring)
تعریف: تغییر افکار و باورهای منفی و ناسازگار به افکار مثبت و منطقیتر.
جزئیات:
– چالش کردن افکار منفی: فرد افکار منفی خود را با شواهد مثبت به چالش میکشد و باورهای جدید و منطقیتری جایگزین میکند.
– تقویت افکار مثبت: فرد به تدریج افکار مثبت و سازنده را جایگزین افکار منفی میکند.
مثال:
– فردی که فکر میکند “من هیچوقت موفق نمیشوم”، میتواند این فکر را با شواهد مثبت از تجربیات گذشته به چالش بکشد و افکار مثبتتری جایگزین کند.
#### 6. تمرینات رفتاری (Behavioral Exercises)
تعریف: ایجاد الگوهای رفتاری جدید و ترک الگوهای ناسازگار.
جزئیات:
– تمرینات نقشآفرینی: فرد نقشهای جدید و مثبت را در موقعیتهای مختلف تمرین میکند.
– فعالیتهای مشترک: فرد به تدریج در فعالیتهای جدید و مثبت شرکت میکند.
مثال:
– فردی که به صورت مکرر از موقعیتهای اجتماعی اجتناب میکند، میتواند با کمک درمانگر به تدریج در فعالیتهای اجتماعی شرکت کند و الگوهای رفتاری جدیدی ایجاد کند.
### مثالهای عملی
#### مثال 1: درمان زوج با دلبستگی ناایمن-اجتنابی
– وضعیت: یکی از زوجها با الگوی دلبستگی ناایمن-اجتنابی بزرگ شده و در مواجهه با مشکلات و تنشها از همسر خود فاصله میگیرد.
– درمان:
– تصویرسازی ذهنی: فرد تجربههای کودکی خود را بازبینی میکند و از طریق بازسازی این تجربیات به حمایت و محبت بیشتری دست مییابد.
– تمرینات هیجانی متمرکز: فرد با همسر خود درباره احساسات و نیازهای عاطفیاش صحبت میکند و سعی میکند ارتباط عاطفی بیشتری برقرار کند.
مثال 2: درمان خانواده با دلبستگی ناایمن-اضطرابی
– وضعیت: فرزندی که با الگوی دلبستگی ناایمن-اضطرابی بزرگ شده و در تعاملات خانوادگی احساس اضطراب و ناامنی میکند.
– درمان:
– مداخلات دلبستگیمحور: والدین به فرزند کمک میکنند تا احساسات خود را بیان کند و از طریق تکنیکهای دلبستگیمحور به او حس امنیت و حمایت بیشتری بدهند.
– تمرینات رفتاری: فرزند با والدین تمرینات رفتاری انجام میدهد که شامل فعالیتهای مشترک و ایجاد الگوهای جدید و مثبت در تعاملات خانوادگی است.
### نتیجهگیری
کتاب “فرآیندهای دلبستگی در زوجدرمانی و خانوادهدرمانی” یک منبع جامع و کاربردی برای درمانگران است که به آنها کمک میکند تا با استفاده از نظریه دلبستگی و تکنیکهای مختلف، به بهبود روابط عاطفی و بینفردی در زوجها و خانوادهها بپردازند. این کتاب با ارائه مثالهای عملی و تکنیکهای مختلف، به درمانگران کمک میکند تا بهترین نتایج را در درمان بیماران خود به دست آورند.
درباره مدیریت
دکتر عباس شفیعی ، روان شناس ، متخصص مشاوره و طرحواره درمانگر
نوشتههای بیشتر از مدیریت
دیدگاهتان را بنویسید