خویشتن داری / خود انضباطی ناکافی
خویشتن داری – خودانضباط ناکافی
مشکلات مستمر در خویشتن داری / خود انضباطی ناکافی در راه دستیابی به اهداف شخصی یا ناتوانی در جلوگیری از بیان هیجان ها و تکانه ها در شکل های خفیف تر آن، بیمار به شذت از ناراحتی اجتناب می کند. فردی که چنین طرحواره ای دارد، درد را تحمل نمی کند، از مسئولیت پذیری گریزان است، به هر قیمتی که شده از تعارض جلوگیری می کند و زیاد به خودش سخت نمیگیرد این عوامل باعث میشود از رضایت شخصی، تعهد و انسجام شخصیتی چنین فردی جلوگیری شود.
سیمای بالینی طرح واره خویشتن داری / خود انضباطی ناکافی:
بیماران دارای این طرح واره، معمولا فاقد دو ویژگی هستند:
(۱) خویشتن داری، یعنی توانایی کنترل هیجان ها و تکانه های خود
(۲) خود به انضباطی، یعنی توانایی تحمل خستگی و ناکامی در حین انجام کارها.
- این بیماران نمی توانند هیجان ها و تکانه های خود را به شیوه ای مناسب تحمل کنند. آنها هم در زندگی و هم در به تأخیر انداختن رضایت آنی برای دستیابی به اهداف بلندمدت آتی، مشکلات عدیده ای دارند.
- به نظر می رسد آنها به قدر کافی از پیامدهای منفی رفتارشان تجربه نیاموخته اند. آنها نه میدانند و نه می خواهند خویشتن داری با خود به انضباطی کافی را در زندگی خود اعمال کنند. (در رمان ” کارت پستالهایی از لب مرز” اثر ” کاری فیشر؛ [۱۹۸۹، ص ۱] این مسئله . به وضوح بیان شده است: “رضایت آنی، اما گذرا، مایه دردسر است”.)
- در انتهای پیوستار این طرح واره، بیمارانی قرار دارند که به نظر می رسد مثل بچه های کم سن و سالی هستند که اصلا انضباطی در مورد آنها اعمال نشده است. در شکلهای خفیف تر این طرح واره، بیماران تأكيد اغراق آمیزی بر اجتناب از ناراحتی دارند. آنها ترجیح میدهند که از درد، تعارض، رو به رو شدن با مشکلات، مسؤولیت پذیری و کار کردن زیاد اجتناب کنند، حتی اگر به قیمت از دست دادن رضایت فردی و انسجام شخصیتی شان تمام شود.
رفتارهای معمول بیماران تله ی خویشتن داری / خود انضباطی ناکافی :
- تکانشگری، حواسپرتی، آشفتگی، بی میلی در پشتکار برای انجام تکالیف ملال آور و روزمره، بیان شدید هیجان مثل قشقرق راه انداختن یا بروز رفتار نمایشگرانه، عادت در تاخیر و بی ثباتیه.
- این طرح واره اصولا در افراد معتاد یا سوء مصرف کننده مواد وجود ندارد. سوء مصرف مواد، شاخص این طرح واره نیست، اگرچه اغلب با آن همراه است.
- رفتارهای اعتیادی می توانند راهی برای مقابله با دیگر طرح واره ها باشد: رفتارهای اعتیادی می توانند به عنوان راهی برای اجتناب از درد هر طرح واره ای در نظر گرفته شوند.
- آنها در تحميل محدودیت گزینی نسبت به هیجان ها و تکانه هایشان در بسیاری از قلمروهای زندگی با شکست مواجه می شوند.
- معتقدیم که هر کودکی با ذهنیت تکانشی به دنیا می آید و این ذهنیت بخش طبیعی وجود هر انسانی است، اما اگر این تکانشگری تحت نفوذ خویشتن داری و خودانضباطی قرار نگیرد به یک پدیده ناسازگار تبدیل می شود.
- ذهنیت بزرگسال سالم را درون سازی می کنیم که می تواند کودک تکانشگر را به منظور دستیابی به اهداف بلندمدت کنترل کند.
- اغلب اوقات باورها و احساس های خاصی همراه با این طرح واره وجود ندارد. به ندرت پیش می آید که این بیماران بگویند “حق دارم همه احساسهایم را بیان کنم” یا “من باید تکانشی عمل کنم.
- برخلاف دیگر طرح واره ها، این طرح واره در بیمار احساس همخوان با خود ایجاد نمی کند. متوجه شدیم که اغلب بیمارانی که این طرح واره را دارند، می خواهند خویشتن دارتر و منضبط تر شوند.
- ذهنیت تکانشی، ذهنیتی است که باعث می شود فرد به طور خودانگیخته و آزادانه عمل کند. چنین فردی می تواند تفریح کند، شاد باشد و شیطنت کند.
-
اهداف درمان تله خویشتن داری / خود انضباطی ناکافی:
هدف اصلی درمان، کمک به بیماران برای شناسایی ارزش رها کردن رضایت آنی برای دستیابی به اهداف آتی است. مزایای برون ریزی و تخلیه هیجان ها یا انجام کارهایی که رضایت فوری دارند، در مقابل ضربه هایی که به ارتقاء شغلی، پیشرفت، از دست دادن همراهی مردم و احساس ارزشمندی وارد می آورد، چندان چشمگیر نیستند.
راهبردهای مهم درمانی تله خویشتن داری / خود انضباطی ناکافی:
- درمانگر در رابطه درمانی باید قاطع باشد و فوق العاده مهم است که در ارتباط با چنین بیمارانی، محدودیت هایی را در نظر بگیرد.
- آنها مدام نیازها و احساسات خود را واپس زنی می کنند و با گذشت زمان این نیازها و احساس ها جمع شده و از کنترل خارج می شوند. در نتیجه بیماران برای بیان آنها، ناگهان به ذهنیت کودک عصبانی روی می آورند.
- ابتدا درمانگر و سپس بیمار به عنوان بزرگسال سالمی که می خواهد به کودک بی انضباط کمک کند تا خویشتن دار شود، وارد صحنه می شوند.
- بیمارانی که احساسها و نیازهای خود را کمتر واپس زنی می کنند، بالطبع رفتار تکانشی کمتری نیز نشان می دهند.
- تکنیک های شناختی – رفتاری، تقریبا همیشه در اصلاح این طرح واره مفید و سودمندند. درمانگر به بیمار کمک می کند تا خویشتن داری و خودانضباطی را یاد بگیرد.
- بیماران تکالیف خانگی را در یک سری کارهای تدریجی و گام به گام انجام میدهند مانند منضبط شدن، انجام تکالیف روزمره و ملال آور، سروقت حاضر شدن، ساختارمند کردن زندگی، تحمل ناکامی و توانایی کنترل هیجان ها و تکانه ها.
- بیماران می توانند در جلسات درمان از تمرین رفتاری در تصویر ذهنی یا ایفای نقش برای انجام خویشتن داری و خودانضباطی استفاده کنند.
- وقتی بیماران الگوی رفتار نوسانی بین منفعل بودن طولانی و ناگهان خشمگین شدن نشان می دهند، اغلب دچار طرح واره اطاعت هستند.
- برخی از تکنیک های تجربی در درمان این بیماران مفیدند. بیماران می توانند صحنه هایی از زندگی گذشته یا زمان حال را تصور کنند که خویشتن داری و خودانضباطی کافی از خودشان بروز نداده اند.
درباره مدیریت
دکتر عباس شفیعی ، روان شناس ، متخصص مشاوره و طرحواره درمانگر
نوشتههای بیشتر از مدیریت
دیدگاهتان را بنویسید