درمان طرحواره ایثار
28 مهر 1402
ارسال شده توسط مدیریت
اهداف درمان طرحواره ایثار:
- یکی از مهم ترین اهداف درمان، این است که بیماران متوجه شوند همه انسانها برای ارضاء نیازهایشان حقوق مساوی دارند. حتی اگر تجربه نشان بدهد که این بیماران از دیگران قوی ترند، اما واقعیت این است که بیشتر آنها در دوران کودکی از نظر هیجانی با محرومیت مواجه شده اند. آنها خودشان را فدا کرده اند و اصلا به نیازهای خودشان نپرداخته اند.
- هدف مهم درمان، کمک به بیماران است تا به این نکته پی ببرند که خودشان نیاز هایی دارند که ارضاء نمی شود، حتی اگر از چنین نیازهایی آگاه نباشند و این که خودشان بیش از هر کس دیگری حق دارند نیازهایشان را ارضاء کنند. علیرغم هرگونه نفع ثانویه ای که این طرح واره به ارمغان می آورد، ولی با این حال، بیماران، هزینه گزافی در قبال ایثارگری خود می پردازند.
آنها به خاطر مراقبت و دلسوزی بیش از حد از دیگران، از ارضاء کامل نیازهای خود باز می مانند. یکی دیگر از اهداف درمان، کاهش مسئولیت پذیری افراطی بیمار است. درمانگر به بیماران نشان می دهد که آنها اغلب در ضعف و درماندگی دیگران اغراق می کنند.
- یکی دیگر از اهداف درمان، اصلاح محرومیت هیجانی بیمار است. درمانگر، بیماران را تشویق می کند به نیازهای خودشان توجه کنند، به دیگران اجازه دهند به نیازهای آنان رسیدگی کنند، خواسته های خود را مستقیم تر مطرح کنند و به آسیب پذیری خود اذعان نمایند.
- از طرف دیگر به آنها یاد می دهد، خودشان را افرادی قوی و قدرتمند جلوه ندهند چون این کار نوعی جبران افراطی طرح واره است.
راهبردهای مهم درمانی طرحواره ایثار:
- تمام چهار مؤلفه تغییر، در اصلاح این طرح واره اهمیت پیدا می کنند. درمانگر از طریق راهبردهای شناختی به بیماران کمک میکند تا ادراکهای اغراق آمیز خود از ضعیف بودن و نیازمند بودن دیگران را مورد آزمون قرار دهند.
- علاوه بر این، درمانگر به بیماران کمک می کند تا از نیازهای خودشان بیشتر آگاه شوند. کمال مطلوب این است که بیماران بدانند نیازهایی دارند . مثل نیاز به محبت، تفاهم، محافظت و راهنمایی – که سالهاست به آنها نپرداخته اند. آنها دلسوز دیگران هستند، ولی به دیگران اجازه نمی دهند دلسوز ایشان باشند.
- علاوه بر این، درمانگر به بیماران کمک میکند تا آگاه شوند که زیربنای تمام کارهای آنان، طرح واره ایثار است. همان طور که ذکر شد، تقریبا تمام بیمارانی که طرح واره ایثار دارند، تا حدودی محرومیت هیجانی نیز دارند. طرح واره نقص نیز معمولا به این طرح واره ارتباط پیدا می کند: این بیماران به دیگران بیشتر کمک می کنند، زیرا احساس ارزشمندی ” کمتری می کنند. طرح واره رهاشدگی نیز به طرح واره ایثار ربط پیدا می کند: بیماران ایثارگر برای جلوگیری از رها شدن توسط دیگران، به آنها کمک می کنند. وابستگی نیز می تواند با طرح واره ایثار ارتباط پیدا کند: تمام حواس بیمار ایثارگر به نمادهای والدین است و همیشه از آنها مراقبت می کنند. طرح واره پذیرش جویی نیز می تواند به طرح واره ایثار ربط پیدا کند: بیمار برای جلب توجه و پذیرش دیگران، از آنها مراقبت می کند.
راهبردها ی مهم درمانی طرحواره ایثار:
- درمانگر به “عدم تناسب دادوستد” در روابط بین فردی تأکید می کند: میزان کمکی که بیمار به دیگران می کند در مقایسه با کمکی که از سوی افراد مهم زندگی دریافت می کند، خیلی بیشتر است.
- هرشخصی متناسب با توانایی هایش، به دیگران کمک می کند و از دیگران کمک می گیرد، اما تعادل کلی، تقریبا برابر است. عدم تعادل در دادوستدهای بین فردی، معمولا برای بیمار فایده ای به دنبال ندارد.
- درمانگر، از طریق تکنیک های تجربی به بیماران کمک می کند تا از محرومیت هیجانی خود در زمان کودکی و زندگی فعلی آگاه شوند. بیماران، ناراحتی و خشم خود را از ارضاء نشدن نیازهایشان ابراز می کنند. بیماران در تصویرسازی ذهنی، والدین شان را که در زمان کودکی، آنها را محروم کرده اند رویاروسازی می کنند؛ والدینی که خودمحور، نیازمند یا افسرده بودند؛ به آنها محبت نکردند، به حرفشان گوش ندادند، از آنها حمایت نکردند و به موقع لزوم، آنها را راهنمایی نکردند.
- بیماران، از طریق تکنیکهای رفتاری یاد میگیرند نیازهای خود را مستقیم تر مطرح کنند و به جای این که خودشان را قدرتمند نشان دهند به آسیب پذیری خود اذعان کنند. آنها یاد میگیرند همسری را انتخاب کنند که قوی و کمک کننده باشد، نه ضعیف و نیازمند. علاوه بر این، بیماران یاد می گیرند در میزان کمکی که به دیگران می کنند، محدودیتهایی قائل شوند.
راهبردهای مهم درمانی طرحواره ایثار:
- یکی از راهبردهای درمانی که در قبال دیگر طرح واره ها چندان مفید نیست، اما درارتباط با بیمارانی که طرح واره ایثار دارند می تواند خیلی مثمر ثمر باشد، این است که بیمار میزان کمک کردن و کمک گرفتن از افراد مهم زندگی را یادداشت کند: چه قدر برای آنها کار انجام داده، به حرفهای دل آنها گوش داده، از آنها مراقبت کرده و متقابلا آنها، چه قدر کار برای او انجام داده اند؟ اگر تعادلی وجود نداشته باشد که معمولا در قبال بیمارانی که طرح واره ایثار دارند تعادلی وجود ندارد . آنگاه می توانند هدفشان را برای به تعادل رساندن این تناسب، پیگیری کنند. می توانند کمتر به دیگران کمک کنند و از آنها بخواهند که کمکشان کنند.
- به عبارتی، این طرح واره، قطب مخالف طرح واره استحقاق است. طرح واره استحقاق دربرگیرنده خود محوری است؛ ولی طرح واره ایثار مستلزم دیگر – محوری است. این دو طرحواره در روابط بین فردی خیلی خوب با یکدیگر با هم “جور” در می آیند.
راهبردها ی مهم درمانی طرحواره ایثار:
- وقتی طرح واره های روان درمانگران را مدنظر قرار می دهیم، ایثار یکی از شایع ترین طرحواره های آنهاست (طرح واره شایع دیگر، محرومیت هیجانی است. وجود طرح واره ایثار در بسیاری از متخصصان حوزه بهداشت روانی، یکی از دلایل آنها برای انتخاب این شغل است.
- درمانگران باید به این بیماران کمک کنند، چون آنها از سوی والدینشان یا دیگران، کمک چندانی دریافت نکرده اند. درمانگر باید از بیمار مراقبت کند و به بیمار اجازه ندهد که برای وی دلسوزی کرده و از او مراقبت کند.
برچسب ها:
درمان طرحواره ایثار
درباره مدیریت
دکتر عباس شفیعی ، روان شناس ، متخصص مشاوره و طرحواره درمانگر
نوشتههای بیشتر از مدیریت
دیدگاهتان را بنویسید