طرحواره درمانی برای اختلال شخصیت مرزی :

اختلال شخصیت مرزی یکی از انواع اختلالات روانشناختی است که با نشانه‌های خاصی بروز کرده و فرد را برای برقراری ارتباط با دیگران، نشان دادن احساسات و عواطف و رفتارها، دچار مشکل می‌کند.

به دلیل ویژگی‌های سخت و پیچیده در شخصیت مرزی، طرحواره درمانی این اختلال هم از حساسیت بالایی برخوردار است و می‌بایست در انجام آن دقت و توجه زیادی را به خرج داد.

کسی که به این اختلال مبتلاست، در لحظه احساسات مختلفی را تجربه می‌کند. این افراد در یک لحظه بسیار شاد و خوشحال‌اند و لحظه دیگر احساس غم شدید و افسردگی را تجربه می‌کنند.

ویژگی های اختلال شخصیت مرزی :

1. تلاش برای فرار از رهاشدگی واقعی یا خیالی

افراد دارای این اختلال به مقدار بسیار زیادی مهرطلب هستند و نیاز به محبت و توجه زیاد دارند. این افراد هر اندازه‌ای که محبت و عشق دریافت کنند، نسبت به آن حس ناکافی بودن دارند.

2. الگوی روابط بین فردی بی‌ثبات (ایده‌آل‌سازی یا ناارزنده‌سازی)

افرادی با اختلال شخصیت مرزی افراد صفر و صدی هستند. آن‌ها هیچ نوع طیف‌بندی را برای افراد در نظر نمی‌گیرند و مدام ایده‌آل‌سازی یا ناارزنده‌سازی را برای دیگران به کار می‌گیرند.

3. اختلال هویت

اختلال هویت هم از دیگر ویژگی های این اختلال است. این ویژگی، عموما خودش را در خلال روابط فرد نشان می‌دهد.

برای مثال زمانی که فرد وارد رابطه با یک فرد مذهبی می‌شود، خودش هم دقیقا شبیه به آن فرد، مذهبی می‌شود! یا اگر با فردی که به موسیقی علاقه دارد وارد رابطه شود، به سمت یادگیری موسیقی یا ساز متمایل می‌شود.

4. تکانشگری

تکانشگری به حالتی گفته می‌شود که فرد در آن آشفتگی‌های هیجانی را تجربه می‌کند.

1. ولخرجی زیاد، حساب‌نشده و بدون فکر
2. رفتار جنسی پرخطر
3. افراط در خوردن
4. رانندگی پرخطر و آسیب‌زننده
5. سوء مصرف مواد

5. احساس بی‌ارزشی

این افراد زمانی که هیچ ابژه‌ای ندارند، به سمت والدین خود می‌روند. عموما هم والدین افراد طردکننده و تحقیرکننده‌ای هستند که وقتی در ارتباط با آن‌ها قرار می‌گیرند، احساس بی‌ارزشی بسیار زیاد می‌کنند.

ریشه تحولی اختلال شخصیت مرزی :

1. پدر و مادر بی‌ثبات

زندگی با پدر و مادر بی‌ثبات یکی از عوامل بروز این اختلال است. این نوع والدین، عموما افرادی هستند که به الکل یا مواد مخدر اعتیاد دارند، مبتلا به اختلال دوقطبی هستند.

2. بد رفتاری و سوء استفاده جنسی، جسمی و روانی در دوران کودکی

این مورد به رفتارهای والدین با کودک در سنین کودکی مرتبط می‌شود و در واقع طرحواره بی‌اعتمادی و بدرفتاری را در کودک ایجاد می‌کنند.

3. والدینی که احساس گناه را ایجاد کرده و انتقال می‌دهند

برای مثال والدینی که مدام به فرزندان خود یادآوری می‌کنند به خاطر آن‌ها مانده‌اند  ادامه داده‌اند، دائما یک احساس گناه را برای آن‌ها به وجود می‌آورند.

4. والدین تنبیه‌گر

وجود والدین تنبیه‌گر در کنار کودک، طرحواره‌هایی را در او ایجاد می‌کند که به بروز این اختلال می‌انجامد. والدینی که از هر رفتار و عملکردی ایراد می‌گیرند و یا با دیدن کوچک‌ترین اشتباهی از سوی کودک، به شدت واکنش نشان می‌دهند، از این دسته هستند.

طرحواره‌های غالب اختلال شخصیت مرزی :

1. رهاشدگی

2. بی‌اعتمادی / بی‌ثباتی

3. محرومیت هیجانی

4. خویشتن‌داری / خودانضباطی ناکافی

ذهنیت‌های غالب اختلال شخصیت مرزی :

1. محافظ بی‌تفاوت

2. کودک رهاشده (زیرمجموعه کودک آسیب‌پذیر)

3. کودک عصبانی تکانشی

4. والد تنبیه‌گر

درمان اختلال شخصیت مرزی :

1. درمان علائم مرتبط با اختلال

2. مداخله در ذهنیت

3. تصویرسازی ذهنی و درمان حوادث آسیب‌زای کودکی

4. تغییر الگوهای رفتاری

5. سنجش و ارزیابی

6. شرح منطق درمان

برای ریشه یابی ، تشخیص و درمان اختلال شخصیت مرزی از این لینک استفاده کنید.