تست 16 عاملی کتل - آکادمی طرحواره درمانی ایران

تست 16 عاملی کتل

تست 16 عاملی کتل

تست 16 عاملی کتل :

تست 16 عاملی کتل توسط ریموند کتل، روانشناس انگلیسی طراحی شد که در تحقیقات خود متوجه شد كه تغییرات در شخصیت انسان را می توان با استفاده از یك روش آماری شناخته شده.

کاربردهای این تست :

آزمون شخصیت شناسی در محیط های صنعتی، سازمانی، تحقیقاتی، آموزشی و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، روانشناسان بسیاری در مراکز خود از آن استفاده می کنند.

  1.  انتخاب شغل و رشته- اطلاعات در حوزه  مشاوره شغلی
  2.  انتخاب پرسنل- ارتقاء، آموزش و پیشرفت شغلی
  3.  مداخلات درمانی- برنامه های تشخیصی بالینی، پیش آگهی و درمان
  4.  مشاوره ازدواج- پیش بینی سازگاری و رضایت از ازدواج
  5.  مشاوره تحصیلی- شناسایی مشکلات تحصیلی، عاطفی و اجتماعی

این تست دارای 16 بعد اصلی است که می تواند ابعاد گسترده ای از شخصیت را نشان دهد.

نظریه شخصیت کتل :

کتل با این دیدگاه که توسط دو یا سه بعد از رفتار، می توان شخصیت را درک نمود، مخالفت کرد. او معتقد بود كه لازم است به تعداد بسیار بیشتری از صفات توجه شود تا تصویر كامل از شخصیت افراد به دست آید.

تست شخصیت کتل (Cattell)

تست شخصیت شناسی کتل یکی از چندین آزمون شخصیت شناسی موجود در دنیا می باشد. این پرسشنامه Catell’s Sixteen Factors Personality Inventory که به اختصار PF16 نیز نامیده می شود دارای 187 سوال می باشد.  زمان نرمال برای پاسخ‌دهی به سوالات حداکثر40 دقیقه پیش بینی شده است ، هر سوال دارای سه گزینه میباشد. این آزمون به حدود ۴۰ زبان ترجمه شده است. تست شخصیت کتل دارای 16 فاکتور یا عامل شخصیتی می باشد. کتل شخصیت را به 16 بعد اساسی ( صفات عمقی) تقسیم نموده است و با استفاده از پرسشنامه شخصیتی ۱۶ عاملی کتل (PF16)  در پنج فرم A,B,C,D,E ارزیابی کاملی از شخصیت هر فرد، به دست می آید.

 

ریموند برنارد کتل (Raymond Bernard Cattell)

ریموند برنارد کتل در سال ۱۹۰۵ در کشور انگلستان در شهر استافوردشایر  به دنیا آمد. او فارغ التحصیل رشته فیزیک و شیمی ا زدانشگاه لندن علاقه او به مشکلات اجتماعی باعث شد در سال ۱۹۲۴ بود در رشته  را آغاز کرد و در سال ۱۹۲۹ دکترای خود را گرفت. وی در سال ۱۹۹۷ از انجمن روان‌شناسی آمریکا مدال طلا دریافت کرد. و سرانجام در ۹۲ سالگی در هونولولوی هاوایی درگذشت. کتل دوباره یکی در سال ۱۹۳۰ در انگلستان و دیگری در سال ۱۹۴۶ ازدواج نمود، حاصل ازدواج اول یک فرزند و حاصل ازدواج دوم سه فرزند بود. کتل هشت سال پس از دریافت دکترای خود به دعوت ادوراد ثرندایک (Edward Lee Thorndike)، به آمریکا رفت و سال بعد از آن مقام استادی در دانشگاه کلارک واقع در شهر وُرستر ایالت ماساچوست را پذیرفت و در سال ۱۹۴۱ به دانشگاه هاروراد رفت.

سه تست و یا آزمون معروف کتل آزمون های تست شخصیت کتل، تست هوش کتل و تست اضطراب کتل میباشد.

ریموند برنارد کتل

عامل های  (فاکتور) مرتبه اول و دوم تست کتل

در نظریه های قدیمی سعی داشتند که تک تک صفات مربوط به شخصیت انسان را توصیف نمایند. گوردون آلپورت با روش بسیار کامل ولی دشواری بیش از 4000 کلمه در زبان انگلیسی را شناسایی کرد که می تواند برای توصیف ویژگی های شخصیتی استفاده شود. کتل این تست 16 عاملی خود را با استفاده از فهرست صفات شخصیت که توسط آلپورت و اودبر (1936) از ادبیات روانشناسی و روان‌پزشکی تدوین‌شده بود و شامل 4505 صفت بود تدوین کرد که در مرحله اول این صفات را به 171 رگه محدود کرد و نهایتاً پس از محاسبه همبستگی متقابل این رگه‌ها و با استفاده از روش تحلیل عاملی آن‌ها را به 36 بعد تقلیل داد. وی نهایتا پس از تحلیل عاملی مجدد 16 عامل متمایز را تبیین کرد و به‌عنوان پرسشنامه 16 عاملی کتل مطرح ساخت.

در تست شخصیت کتل علاوه بر 16 بعد اصلی ( عوامل مرتبه اول)  8 بعد نیز به عنوان عوامل مرتبه دوم سنجش می شوند.  علاوه بر 16 می توانید از 8 بعد دیگر شخصیت افراد را نیز بررسی نمود. او اعتقاد داشت برای بررسی شخصیت هر فرد ما می‌توانیم با درنظر گرفتن یک پیوستاری از 16 صفات عمده و 8 بُعد فرعی، ویژگی‌های شخصیتی یک فرد را در نظر بگیریم. این تست یک ویژگی خاص دارد که علاوه بر سنجش شخصیت، هوش را نیز می‌سنجد.

کتل برای اینکه بتواند تصویر کاملی از شخصیت هر فرد نمایان سازد با استفاده از  عوامل مرتبه اول و مرتبه دوم او را سوالاتی می سنجید. او این عامل را صفات عمقی شخصیت نامید و با در نظر گرفتن 3 عامل توانست ماده‌های مربوط به سوالاتش را طراحی کند:

  • عامل داده‌های L که شامل سابقه زندگی فرد در حضور در مدرسه و اجتماع است.
  • عامل داده‌های T که نتیجه آزمون‌های عینی است که برای بررسی ویژگی‌های شخصیتی طراحی شده‌اند.
  • عاملQ که مربوط به پرسشنامه او برای ارزیابی شخصیت است.

کتل داده های T و Q را با استفاده از تکنیک ریاضیاتی به نام تحلیل عاملی تجزیه و تحلیل کرد تا ببیند کدام نوع رفتار تمایل به گروه بندی در همان افراد دارد.

عوامل مرتبه اول

در عوامل مرتبه اول، 16 صفت را به صورت یک پیوستار سنجیده می شود، عوامل مرتبه اول (یا به اصطلاح رگه‌های عمقی) نخست از طریق پرسشنامه شناسایی شده و سپس براساس مشاهده در موقعیت‌های زندگی روزمره، نهایی شده‌اند.

عامل های 16 کانه (فاکتورهای) تست کتل:

  1. عامل(A): Warmth “مردم آمیزی- مردم گریزی” یا “ادواری خویی- گسستگی خویی”
  2. عامل(B): Intelligence  “با هوش – کم هوش”یا “هوش عمومی – نارسایی عقلی”
  3. عامل(C): Emotional Stability پایداری هیجانی یا نیرومندی “من” – نوروز گرایی عمومی یا ناپایداری هیجانی
  4. عامل(E):Dominance سلطه، استیلا – اطاعت، تسلیم
  5. عامل(F):Impulsivity سرزندگی- دل مردگی
  6. عامل(G):Conformity خلق استوار- خلق نارس و وابسته
  7. عامل (H): Boldness ادواری خویی متهورانه- گسیخته خویی اساسی، در خودمانی (جسورـ ترسو)
  8. عامل(I): Sensivity حساسیت هیجانی ـ زمختی رشد یافتگی (حساس ـ کله شق)
  9. عامل(L) :Suspiciousness گسیخته گویی پارانویاگونه – در دسترس بودن اعتمادآمیز (شکاک – زودباور)
  10. عامل (M): imagination خیال پردازی ـ اهل عمل
  11. عامل(N) : Shrewdness ظرافت کاری – سادگی بی ظرافت
  12. عامل(O) :Insecurity بی اعتمادی اضطرابآمیز (دلهره) – اعتماد توام با آرامش
  13. عامل (Q1🙂 Radicalism  محافظه کاری
  14. عامل(Q2): Self – Sufficiency خودکفایی – ناتوانی در اخذ سیستم( مسلط بر خود – متکی به دیگران)
  15. عامل(Q3): Self – Disciplineمهار کردن اراده و پایداری خلق وخو
  16. عامل(Q4): Tension تنش عصبی(مضطرب – آرام)

مردم آمیزی در برابر مردم‌گریزی:

این عامل به میزان و نحوه تعاملات اجتماعی در افراد می‌پردازد.

کم‌هوش در برابر باهوش:

منظور از هوش در این عامل، هوش متبلور یا EQ است. هوش متبلور در طی زندگی شما افزایش پیدا می‌کند و مانند IQ در یک سن ثابت نمی­ماند.

ناپایداری هیجانی در برابر پایداری هیجانی:

میزان سازگاری و تعامل شما با هیجاناتی که در طی روزمره با آنها سروکار دارید در این عامل سنجیده می‌شود.

اطاعت‌پذیری در برابر سلطه‌گری:

میزان قدرت‌طلبی شما همیشه در انتخاب‌های شما اهمیت دارد. برای مثال اگر با میزان زیادی سلطه‌گری به ازدواج وارد شوید، طرف مقابل شما آزرده خاطر خواهد شد.

دل‌مردگی در برابر سرزندگی:

شبیه به عامل درون‌گرایی و برون‌گرایی است و به میزانی که شما سرزنده‌تر باشید، کمتر دچار خلق منفی و افسردگی خواهید شد.

باوجدان در برابر مصلحت‌گرا:

در این عامل، صفتی به نام وجدان بسیار اهمیت دارد. در واقع برای اینکه بسنجیم که تا چه میزان کار اشتباه را بخاطر مسائل اخلاقی انجام نمی‌دهید و تا چه حد این مسائل اخلاقی برای شما درونی شده است، از این عامل استفاده می‌کنیم.

ترسو در برابر جسور:

اینکه تا چه میزان در محیط‌های اجتماعی راحت هستید و در دسترس هستید، جرات شما را در برابر شخصی می‌سنجد که بسیار ترسو است و نمی‌تواند به راحتی با جمع ارتباط بگیرد

کله‌شق در برابر حساس:

تا چه اندازه روی خواسته‌های خودتان پافشاری می‌کنید؟ چقدر روی منفعت‌طلبی دیگران حساسیت نشان می‌دهید؟ عامل 8 این مساله را به خوبی می‌سنجد.

زودباور در برابر شکاک:

سطح اعتماد شما به دیگران چقدر است؟ تا چه اندازه می‌توانید به آنها اعتماد کنید؟ زمانی که فردی قصد ازدواج دارد، اگر میزان شکش زیاد باشد، یکی از عوامل خطرساز در زندگی مشترک خواهد بود.

اهل عمل در برابر خیال‌پرداز:

خیال‌پردازی ویژگی منفی نیست، اما اگر بیشتر از اندازه باشد و جلوی واقعیت را بگیرد، شما و طرف مقابل را دچار مساله خواهد کرد.

صراحت در برابر محافظه‌کاری:

این عامل، میزان صراحت کلامی و غیرکلامی شما را می‌سنجد. همچینین میزان اهمیتی که افراد برای حریم خصوصی خود قائل هستند را در نظر دارد.

بی‌اعتمادی اضطرابی در برابر اعتماد توام با آرامش:

یکی از ابرازهای مهم در این تست، این عامل است. تا چه میزان به خودتان  اعتماد دارید و سطح انتظارتان از خویشتن تا چه میزان است؟

تجربه‌گرا در برابر محافظه‌کار:

اگر شما فردی باشید که به صورت مداوم در حال ریسک کردن هستید، قطعاً تجربه‌گرایی بالاتری دارید. این عامل با عامل o در تست نئو در ارتباط است.

خودکفا دربرابر متکی به دیگران:

در تصمیمات فردی و اجتماعی تا چه میزان به دیگران و نظرات آنها وابسته و یا خودکفا هستید؟ در این عامل این ویژگی سنجیده می‌شود. این معیار در مشاوره پیش از ازدواج بسیار اهمیت دارد.

مهار اراده در برابر لذت‌گرا:

میزان وسواس کاری و نظم رفتاری شما را می‌سنجد.

مضطرب در برابر آرام:

میزان بروز هیجانات شما و آرامشی که به هنگام این هیجانات تجربه می‌کنید در این عامل سنجیده می‌شود.

 

عوامل مرتبه دوم

در عوامل دسته دوم ما با طیف روبرو نیستیم و تک عامل را می‌سنجد.

  1. برون‌گرایی: Extroversion (EX)  اینکه میزان تعاملات اجتماعی شما چقدر است و انرژی خود را از بیرون دریافت می‌کنید یا از درون، در این عامل سنجیده می‌شود.
  2. اضطراب: Anxiety (AX) درجه اضطراب شما در این عامل سنجیده خواهد شد. البته این معیار به تنهایی نمی­تواند معیار مناسبی برای سنجش اضطراب شما باشد.
  3. انعطاف‌پذیری: Tough Mindedness (TM) از ویژگی‌های مهم در سلامت روان هر فرد، میزان انعطاف پذیری‌اش در مراحل مختلف است.
  4. استقلال: Independence (IN) در این عامل استقلال روانی مدنظر است. اینکه شما در تصمیمات خود به دیگران وابسته هستید.
  5. کنترل غرایز: Self Control (SC) میزانی که شما بتوانید خودتان را کنترل کنید در این معیار سنجیده می‌شود.
  6. سازگاری:  درکنار انعطاف پذیری، میزان سازگاری شما با موقعیت‌های جدید در این مقیاس سنجیده می‌شود.
  7. قدرت‌رهبری: شما اگر بتوانید دیگران را رهبری کنید، در مناصب شغلی خاصی باید وارد شوید. در این معیار این ویژگی سنجیده می‌شود.
  8. خلاقیت: قدرت و توانایی خلاق بودن در این مقیاس سنجیده می‌شود. مسلماً اگر شما این تست را برای دریافت یک سمت شغلی داده­اید، برای مدیر مجموعه این ملاک اهمیت بالایی خواهد داشت.

کاربردهای تست کتل

تست کتل در زمینه های مختلف از جمله مشاوره ازدواج ، استخدام پرسنل ، مشاوره شغلی جهت انتخاب شغل مرتبط با خود، مداخلات روانشناختی درمانی ، استعداد یابی، و …. کاربرد دارد.

دیدگاه خود را بنویسید

دیدگاه خود را منتشر کنید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
ارسال به ایمیل
https://iranschematherapyacademy.ir/?p=12811
Facebook Twitter Youtube Instagram Whatsapp

سوالی دارید؟ از ما بپرسید، کارشناسان ما در اسرع وقت به شما پاسخ می دهند.

آکادمی طرحواره درمانی ایران

  • 09334977299
  • 7 روز هفته 24 ساعت شبانه روز
  • abas_shafiee@yahoo.com