طرحواره معیارهای سخت گیرانه / عیب جویی افراطی
طرحواره معیارهای سخت گیرانه / عیب جویی افراطی
باور اساسی فرد مبتلا به تله ی معیارهای سخت گیرانه / عیب جویی افراطی مبنی بر این که فرد برای رسیدن به معیارهای بلندپروازانه درباره رفتار و عملکرد خود، باید کوشش فراوانی به خرج دهد . طرح واره های این حوزه به طور معمول در خانواده هایی به وجود می آید که تحت فشارند. این طرحواره معمولا منجر به نقص های جدی در احساس لذت ، آرامش ، سلامتی ، احساس ارزشمندی ، پیشرفت یا روابط رضایت مندانه می شود و معمولا به شکل های زیر بروز می کند.
شعار این طرحواره: “هیچ وقت از هیچ چیز راضی نیستم”
- بی نقص گرایی، توجه غیرمعمول به جزئیات یا ارزیابی کمتر از حد عملکرد خود در مقایسه با عملکرد دیگران
- قوانین غیرقایل انعطاف و بایدها ، در بسیاری از حوزه های زندگی از جمله معیارهای بالا و غیرواقع بینانه اخلاقی ، فرهنگی و مذهبی
- دغدغه زمان و کارآمدی به منظور انجام کار بیشتر
- سیمای بالینی طرح واره:
بیمارانی که این طرح واره را دارند، خودشان را افرادی تلاشگر و بی نقص گرا جلوه می دهند. این معیارها درون سازی شده اند، بنابراین برخلاف طرح وارهی پذیرش جویی / جلب توجه، بیمارانی که طرح وارهی معیارهای سرسختانه دارند، انتظارات و رفتارهای خود را براساس واکنشهای دیگران تغییر نمی دهند. طرح واره های معیارهای سرسختانه، پذیرش جویی / جلب توجه و استحقاق به راحتی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته قابل مشاهده اند.
-
سیمای بالینی طرح واره:
تحت فشار بودن، شایعترین هیجانی است که این بیماران تجربه می کنند. تحت فشار بودن، تمامی ندارد و از آن جا که بی نقص بودن غیرممکن است، فرد باید همیشه تلاش بیشتری انجام دهد.معیارهای سرسختانه نه تنها برای خود بیماران، مشکل ساز هستند، بلکه برای کسانی که با این بیماران زندگی می کنند. وقتی که نمی توانند به سرعت کار کنند یا کارشان را خوب انجام دهند، تحریک پذیر می شوند. یکی دیگر از احساسات آن ها، رقابت جویی است. اغلب این بیماران در زمرهی افراد تیپ A طبقه بندی می شوند که به دلیل داشتن این طرح واره، زیر فشار مزمن زمان هستند. آنها اغلب افرادی متخاصم و رقابت طلب جلوه می کنند.
ریشه های تحولی طرحواره معیارهای سخت گیرانه / عیب جویی افراطی :
o والدین عشق خود را مشروط به شما داده اند. اگر به معیارهای آنها دست می یافتید، آنگاه از عشق و محبت والدین برخوردار می شوید.
o یکی از والدین یا هر دوی آنها معیارهای بلندپروازانه و نامتعادل داشته اند.
o شما معیارهای سختگیرانه را انتخاب کرده اید تا بتوانید حس بی ارزشی، طرد اجتماعی، محرومیت هیجانی یا شکست را جبران کنید.
♦نشانه های تله ی معیارهای سخت گیرانه / عیب جویی افراطی:
به نظر می رسد کل زندگی شما حول محور موفقیت، کسب موقعیت اجتماعی و ثروت اندوزی می گذرد.
انرژی شما صرف نظم و انضباط زندگی شما می شود. وقت زیادی را صرف برنامه ریزی، سازماندهی و تمییز کردن می کنید و باطبع فرصتی برای خلاقیت و آرامش ندارید.
دیگران در کنار شما احساس بی کفایتی و ناآرامی می کنند، زیرا نگران هستند نتوانند انتظارات شما را برآورده سازند.
به ندرت از موفقیت های خود لذت می برید. بعد از هر موفقیتی، بلافاصله کار بعدی شما شروع می شود.
معیارهای شما چنان ایده آل نگرانه هستند که بسیاری از فعالیت ها برای شما در حکم کار سخت جلوه می کنند. از کار لذت نمی برید چون به خودتان سخت می گیرید.
بسیار اهمال کار هستید. از آنجا که معیارهای سخت گیرانه ای دارید در هرکاری احساس بدبختی و ناامیدی می کنید. به دلیل اینکه کارها برای شما سخت و طاقت فرسا می شوند از انجام آنها طفره می روید.
♦نشانه های خطر در روابط عاطفی و عاشقانه تله ی معیارهای سخت گیرانه / عیب جویی افراطی:
1. شما جذب کسانی می شوید که بسیار موفق، پولدار، صاحب مقام و منزلت اجتماعی می باشند.
2. شما جذب کسانی می شوید که دقیقاً مثل خودتان بسیار دقیق و وسواس باشند.
3. شما جذب کسانی می شوید که بسیار سختگیر و ایده الگر باشند.
4. شما جذب کسانی می شوید که مثل خودتان عاشق کار و تلاش هستند و استراحت نمیکنند.
5.شما و همسرتان به دلیل کار زیادی که دارید، فرصت چندانی برای با هم بودن ندارید.
6. ممکن است رابطه شما برای دیگران الگو باشد، اما خودتان چندان راضی نیستید.
7- شما جذب کسانی می شودی که از لحاظ مالی و حرفهای از شما پایین تر باشند تا بتوانید به آنها فخرفروشی کنید.
8، شما جذب کسانی می شوید که بسیار بی نظم و شلخته باشند.
9. شما جذب کسانی می شوید که مثل والدین تان، عشق خود را مشروط به شما ابراز می دارند.
10. شما جذب کسانی می شوید که در برابر معیارهای سختگیرانه تان کوتاه بیایند.
♦مراحل تغییر تله ی زندگی معیارهای سخت گیرانه / عیب جویی افراطی:
حوزه هایی از زندگی تان را مشخص کنید که زیر سیطره معیارهای سخت گیرانه یا نامتعادل قرار گرفته اند.
مزایای تلاش برای رسیدن به این معیارهای سخت گیرانه را بنویسید.
معایب تلاش برای رسیدن به معیارهای سخت گیرانه را بنویسید.
ریشه های تحولی و دلایل شکل گیری تله زندگی تان را درک کنید.
تصور کنید که اگر توقعات خود را کم کنید، چه اتفاقی می افتد.
میزان زمانی را که صرف حفظ این معیارها می کنید ، مشخص سازید.
با نظرخواهی از افراد معقول، دیدی دقیقتر و منطقی تر نسبت به این معیارها پیدا کنید.
با برنامه ریزی تدریجی یا تغییر رفتار، در راستای ارضای نیازهای اصلی تر گام بردارید.
درباره مدیریت
دکتر عباس شفیعی ، روان شناس ، متخصص مشاوره و طرحواره درمانگر
نوشتههای بیشتر از مدیریت
دیدگاهتان را بنویسید