طرحواره آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری
طرحواره آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری
ترس افراطی از اینکه فاجعه نزدیک است و هر لحظه احتمال وقوع آن وجود دارد و این که فرد نمی تواند به هیچ عنوان از وقوع آن جلوگیری کند. این افراد معتقدند که در زندگی آنها هر لحظه، فاجعه ای به وقوع می پیوندد. آنها اعتقاد راسخ دارند که همیشه برایشان وقایع وحشتناک و غیر قابل کنترل رخ میدهد. معتقدند که ناگهان به یک بیماری جسمی مبتلا میشوند، یا قربانی یک جنایت خواهند شد ، پولشان را گم می کنند یا تصادف وحشتناکی در انتظار آنهاست. به طور کلی معتقدند حوادث ناگواری برایشان رخ می دهد که قادر به جلوگیری از آنها نیستند. این موارد تنها توصیف گوشهای از زندگی یک فرد مبتلا به طرحواره آسیب پذیری نسبت به بیماری است.
هیجان مسلط این بیماران اضطراب است. از پایینترین سطح ترس تا بالاترین سطح آن که یک حمله آسیمگی تمام عیار است. آنها ممکن است به اختلال هراس مبتلا شوند،زندگی محدودی با ارتباطات محدود برای خود انتخاب کنند، از داروهای آرام بخش استفاده کنند و همواره به دنبال چک کردن علائم ایمنی بخش سلامتی خود باشند.
-
بخش زیادی از زمان خود در روز را به خاطر اغراق در ترس از دست می دهید. دچار اضطراب عمومی هستید.
بیش از حد نگران سلامتی خود هستید و مراجعه شما به پزشک به باری بر دوش خانواده تبدیل می شود و نمی توانید به جنبه های دیگری از زندگی بپردازید.
در نتیجه توجه بیش از حد به احساس بدن دچار حملات پانیک می شوید.
به طرز غیر منطقی نگران ورشکستگی هستید. به پول هایتان چسبیده اید و هیچ تمایلی به تغییر شغل و وضعیت مالی خود ندارید. نمی توانید ریسک کنید.
از جرم و جنایت بیش از حد می ترسید. شب ها بیرون نمی روید، حاضر به رفتن به شهرهای بزرگ نیستید، از سفر با وسایل نقلیه عمومی هراس دارید. در نتیجه یک زندگی محدود دارید.
پرسشنامه تله آسیب پذیری
اگر مایل هستید بدانید در زندگی دچار این تله شده اید، پرسشنامه زیر را در مورد شرایط خود بررسی کنید:
- نمی توانم از این حس رها شوم که قرار است اتفاق بدی بیافتد.
- احساس می کنم هر لحظه ممکن است فاجعه ای رخ دهد.
- می ترسم کارتن خواب و بی خانمان شوم.
- می ترسم مورد حمله یک دزد، کیف قاپ، مجرم یا هر فرد شرور دیگری قرار بگیرم.
- می ترسم دچار یک بیماری جدی شوم، هر چند آزمایشات چیز خاصی را نشان نمی دهند.
- از سفر کردن به تنهایی با هواپیما، قطار و هر وسیله دیگری می ترسم.
- دچار حملات اضطرابی هستم.
- از نشانه های جسمی بدنم کاملا آگاهی دارم و همیشه نگران معنای آنها و ارتباطشان با بیماری ها هستم.
- می ترسم کنترلم را در جمع از دست بدهم و دیوانه بازی در بیاورم.
- می ترسم تمام پول هایم را از دست بدهم و ورشکست شوم.
اولین حسی که در مورد تله آسیب پذیری غالب است، احساس اضطراب است. فاجعه در راه است و فرد هیچ راهی برای فرار یا مقابله با آن ندارد. این تله دو نشانه دارد:
- فرد در مورد ریسک خطر اغراق می کند.
- توانایی خود برای مقابله و حل آن را پایین ارزیابی می کند.
انواع تله آسیب پذیری
- سلامتی و بیماری
- خطر
- فقر
- از دست رفتن کنترل
-
آسیب پذیری از کجا ناشی می شود؟
احساس آسیب پذیری را از زندگی کردن و مشاهده والدینی یاد گرفته اید که دچار این تله یا طرحواره آسیب و ضرر هستند. والدینتان از یکی از حوزه های مخصوص به این تله می ترسیده اند.
والدینتان بیش از حد از شما محافظت کرده اند، به خصوص در برابر بیماری و خطر. دائما از مورد خطرهای اطرافتان به شما هشدار داده اند. در نتیجه، به این باور رسیده اید که برای مقابله با مشکلات روزمره بیش از حد شکننده و ناکارآمد هستید (این حالت با وابستگی نیز همراه است).
والدینتان به قدر کافی از شما حمایت نکرده اند. محیط دوران کودکی شما از نظر جسمی، روحی و مالی امن نبوده است (این حالت با تله محرومیت عاطفی یا بی اعتمادی و بدرفتاری همراه است.).
در دوره کودکی بیمار بوده اید یا دچار یک حادثه تروماتیک شده اید (برای مثال، تصادف با خودرو) و این باعث شکل گیری احساس آسیب پذیری در شما شده است.
یکی از والدینتان دچار حادثه ای جدی شده و شاید فوت کرده است. در نتیجه شما به این باور رسیده اید که دنیا جای خطرناکی است.
علائم خطر در روابط فردی
تمایل به انتخاب همسر یا دوستی دارید که مشتاق حفاظت از شما در برابر بیماری ها و خطر است. شریک زندگیتان بسیار قوی است و شما فردی محتاج و ضعیف هستید.
اولین نگرانی شما این است که همسرتان شجاع و به لحاظ جسمی قوی باشد. همسرتان باید به لحاظ مالی قوی باشد، پزشک باشد یا به هر نحوی بتواند از شما در برابر ترس هایتان حفاظت کند.
به دنبال افرادی هستید که مشتاق گوش کردن به ترس هایتان باشند و به شما اطمینان خاطر بدهند.
تغییر و درمان تله آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری
سعی کنید منشا تله خود را بشناسید.
فهرستی از ترس هایتان تهیه کنید.
سلسله مراتبی از موقعیت های ترسناک درست کنید.
با کسانی که دوست دارید، دوستان، خانواده و همسر، وقت بگذرانید و کارهایی که می توانند برای کمک به مواجهه با ترس هایتان انجام دهند فهرست کنید.
درصد احتمال وقوع فاجعه مورد نظر خود را ارزیابی کنید.
با کودک درون خود حرف بزنید. قوی باشد. والد شجاعی برای کودک خود باشید.
تکنیک های آرامش بخشی را تمرین کنید.
هر موقعیت ترسناک را در ذهنتان تصور کنید و به صورت فرضی با آن مقابله کنید.
در زندگی واقعی با ترس هایتان رو به رو شوید.
به خاطر برداشتن هر گام در مسیر بهبودی به خودتان پاداش دهید.
درباره مدیریت
دکتر عباس شفیعی ، روان شناس ، متخصص مشاوره و طرحواره درمانگر
نوشتههای بیشتر از مدیریت
دیدگاهتان را بنویسید